Opština Stara Pazova, Srem, Vojvodina - zvanična stranica

Golubinci su jedno od velikih seoskih naselja u Opštini Stara Pazova. Sa preko pet hiljada stanovnika spadaju i u jedno od većih sela u Sremu. Smešteni su na obodu staropazovačke opštine i opština Pećinci i Inđija sa kojima su odlično povezani regionalnim putevima. Odlikuje ih tipična arhitektura vojvođanskih mesta gde u centru pored starog parka postoji i više očuvanih starih građevina: dvorac “Šlos”, parvoslavna crkva s kraja 18.veka, rimokatolička crkva iz 19.veka, škola… Selo ima i moderno razvijenu infrastrukturu, što ga čini prijatnim za život, a u etničkom sastavu stanovništva dominiraju Srbi i Hrvati, a ima i dosta Roma. Glavna privredna grana je poljoprivreda. Golubinci su posebno skrenuli pažnju na sebe projektom „Golubinci eko etno muzej“ a zbog dvorca “Šlos“ i ambara i kotobanja koji su primer seoske arhitekture s kraja 19 i početka 20. veka trebalo bi da dobiju prvi eko-etno muzej u Srbiji. Stavljeni su i na kartu Evropske kulturne baštine.

Istorija

Golubinci su staro selo koje se prvi put pominje u dokumentima iz 1572. godine kada ga opisuju kao selo od zemunica. Godine 1717. kada je istočni Srem oslobođen od Turaka, žitelji koji su živeli u zemunicama na mestu zvanom Rupine počinju da se naseljavaju pored starog rimskog puta, koji je bio kameni, i vodio je od Sremske Mitrovice prema Slankamenu i Zemunu. Golubinci su bili pod Austrougarskom vlašću i 1776. godine su uvršteni u vojnu granicu. Iz tog perioda potiču najstarije zgrade u selu koje su pod zaštitom države. Zgrada mesne zajednice koja je napravljena 1770. godine druga je najstarija zgrada izgrađena za potrebe vojne granice u to vreme. Pored te zgrade je biblioteka, smeštena u objektu stare škole koja je izgrađena još 1880.godine.

U centru sela je i pravoslavna crkva Vavedenje Presvete Bogorodice, izgrađena između 1731. i 1784. godine. Druga crkva u selu je katolička, posvećena je svetom Juriju mučeniku, a gradnja ove crkve je završena 1878. godine.

Od zdanja u selu svakako je najpoznatiji dvorac Šlos, koji je izgrađen kao sedište husarskog puka koji je imao zadatak da čuva svoj deo vojne granice, a istoriografi beleže da je u Šlosu 1813. Boravio i srpski vožd Karađorđe.

Fotografije:

Vojka ima povoljan geografski položaj jer leži u Ravnom - ruzmarinskom Sremu, na razdaljini od oko 20-ak kilometara od reke Dunav i oko 30-ak kilometara od reke Save. Sa dva putna pravca je povezano sa obližnjim regionalnim putem Beograd - Novi Sad, a trećim krakom sa auto - putem "Beograd - Zagreb", što je u 21. veku dovelo do pojave tranzitnog saobraćaja. Selo je od prestonice, Beograda, udaljeno 30-ak kilometara, a od Novog Sada 50-ak.

Preko pet hiljada stanovnika se zahvaljujući izrazito plodnom zemljištu bavi poljoprivredom, ili je zaposleno u selu, Staroj i Novoj Pazovi, Beogradu i Novom Sadu.

Zahvaljujući povoljnim prirodnim i geografskim uslovima selo se solidno razvijalo, a značajniji priraštaj stanovništva je donelo doseljavanje sedamdesetih godina, i prirodni priraštaj stanovništva u narednim decenijama. U skladu sa svojom veličinom i uređenošću, Vojka ima skoro svu neophodnu infrastrukturu za kvalitetan život: od škole, sportskih objekata gde se ističe nova sportska hala, ambulante, doma kulture, pošte, do lovačkog doma, vrtića, sportskih klubova i kulturnih oraganizacija i udruženja.

Vojački park u centru sela

Istorija

U ataru naselja Vojka nalazi se poznato arheološko nalazište, odnosno nekropola iz doba Avara, poznata kao Brdašica. Ima i arheoloških lokaliteta iz doba Rimskog limesa od kojih su neka istraživana, neka samo rekognosticirana, a najtnačajnihi arheološki nalaz na području Vojke je kopča sa pojasa hunskog ratnika, pronađena prilikom arheoloških iskopavanja šezdesetih godina.

Vojka je veoma staro naselje koje se u pisanim dokumentima pominje prvi put još 1416.godine. Poznata je bilo kao naselje na sred puta, sa velikim brojem vetrenjača. Danas se uspomena na vetrenjače čuva u grbu sela. Ono što Vojku i Vojčane zasigurno izdvaja od drugih naselja je i to što su bili poznati graničarui ali i vinogradari, još od vremena vladavine Leopolda i Marije Terezije, Austro – Ugarskih monarha, od kojih su dobili vinograde u današnjim Čortanovcima, na obroncima Fruške gore, koje i danas čuvaju mnoge porodice.Pravoslavna crkva Svetog Oca Nikolaja u Vojki koja je i danas ponos sela, izgrađena je 1957.godine.

Fotografije:

Belegiš je naselje na desnoj obali Dunava, u Opštini Stara Pazova. Relativna blizina Beograda (svega 36 km) čini ga jednom od najatraktivnijih vikend zona, u kojoj se odmara i, u poslednje vreme naseljava u potrazi za mirnim životom u maloj sredini, sa ravničarskim šarmom i prirodom pored Dunava, sve više stanovnika našeg velegrada. Samo naselje ima nešto više od 3000 stanovnika, i taj broj se, atraktivnošću mesta, sve više povećava.

Lepotu i atraktivnost ovog podunavskog naselja upotpunjavaju kvalitetna infrastruktura, prilazni putevi, pašnjaci, šumarci i ribolovni tereni koji spadaju u poznatije u regionu.

Istorija

U starom veku, područje Belegiša je verovatno potpadalo pod teritoriju Basijane. U blizini sela pronađen je veliki fond praistorijske i rimske keramike. Belegiš je nastao u XVI veku, kad su se 23 porodice naselile na desnoj obali Dunava. Sagradili su malu crkvu, od pletera, pokrivenu trskom. Godine 1731. izgrađena je druga, modernija crkva. Tada je selo već brojalo 230 kuća. Pošto je Dunav odnosio breg na kom je bila druga crkva, zidovi su počeli da pucaju i tonu u zemlju. Sadašnja crkva u Belegišu je treća koja je podignuta otkako je selo nastalo. Izgrađena je 1927.godine.

Za vreme Drugog svetskog rata Belegiš je bio partizanska baza, a 14. marta 1944. godine u ovom selu je formiran Glavni Narodnooslobodilački odbor Vojvodine. U Belegišu je 1925. rođena Vera Miščević, narodni heroj iz Drugog svetskog rata, koja je kao partizanska bolničarka poginula 1944.godine. U selu joj je podignut spomenik, ispred Osnovne škole, koja nosi njeno ime.

Fotografije:

Fotografije:

Opština Stara Pazova obuhvata 9 naseljenih mesta od kojih su tri urbanog tipa – Stara Pazova, Nova Pazova i Novi Banovci sa Banovci-Dunav, a preostalih šest su ruralnog karaktera – Golubinci, Vojka, Stari Banovci, Belegiš, Surduk i Krnješevci.

Saznajte sve o pazovačkim naseljima i pogledajte prelepe fotografije:

• Stara Pazova
• Nova Pazova
• Vojka
• Golubinci
• Stari Banovci
• Novi Banovci
• Banovci-Dunav
• Belegiš
• Surduk
• Krnješevci

Položaj naselja u opštini Stara Pazova

Na više od 12 hektara zemljišta, na samo kilometar, od auto-puta Beograd-Novi Sad, kod petlje koja deli Staru Pazovu i Stare Banovci, sjaji velelepni sportski objekat, popularno nazvan Kuća fudbala.

Za nešto više od godinu i po dana na prostoru koji je nekada pokrivala trava i korov nikao je objekat koji je prava lepotica i predstavlja ponos svih građana Opštine Stara Pazova. Došao kao dar s neba, zahvaljujući političkom, ali u prvom redu ekonomskom i sportskom nervu koji je osetio tog 8. novembra 2008 godine, Goran Jović predsednik Opštine Stara Pazova kada je delegacija FS Srbije, na čelu sa Tomislavom Karadžićem, gotovo u očaju, došla na razgovor možda i u poslednjem pokušaju da dođe do svog doma, Nacionalnog sportskog centra.

Kuća fudbala u Staroj Pazovi

Osetivši pravi trenutak za pravi projekat čelni ljudi Opštine Stara Pazova su shvatili da takvu šansu koja se pruža sada i više nikada ne sme propustiti, širom otvaraju vrata za izgradnju Kuće fudbala. Put od prvih razgovora do konačne izgradnje je bio nešto više od dve godine, a za to velike zasluge pripadaju i stručnim službama Opštine Stara Pazova koju su pokazali i dokazali da imaju i snage i moći i želje da za kratko vreme na svojim plećima iznesu izgradnju jednog takvog objekta. Stupivši u partnerski odnos sa FS Srbije Opština Stara Pazova je na dar dobila Sportski centar, koji će decenijama i decenijama koristiri fudblaeri, ali i ostali sportisti iz Srbije, pripremajući se za mnoga ili sva takmičenja koja ih očekuju. Konačno je naša reprezentacija dobila svoj dom, svoju kuću, koji s pravom nosi epitet jedan od najlepših u svetu. Više od 10 miliona evra uloženih u izgradnju Kuće fudbala se mora i sigurno će se isplatiti.

Ova nvesticija je dobila konačan oblik u vidu fascinantnog objekta sa 6 fudbalskih terena, od kojih dva sa veštačkom travom, a takođe dva terena imaju tribine, a svi imaju reflektore, sportskom halom, bazenom, teniskim terenima, hotelom, spa i velnes centrom, restoranima, pres centrom i konferencijskom salom. Sredstva koja su obezbedili FIFA, UEFA, Ministarstvo omladine i sporta u Vladi Srbije i FS Srbije nisu otišla u prazno, svi fudbaleri i sportisti Srbije dobili su sportski centar koji je tako blizu Beograda da za pola sata mogu da stignu do prestonice, aerodroma i gde god požele, a opet tako daleko da im ponudi neophodan mir i tišinu da se pripreme za sva iskušenja koja ih očekuju na borilištima. Opština Stara Pazova je dobila objekat koji joj može poslužiti na ponos, ali i širom otvoriti vrata za nova privredna ulagnja domaćih i stranih investitora, jer sve deluje tako blještavo i impresivno. danas ne možete otvoriti nijedne novine, TV i radio stanicu, bilo koji internet sajt a da na njemu ne nađete neku reč o Kući fudbala i da se ne pomene Stara Pazova. Sve to mora da se iskoristi i na ekonomskom i na sportskom planu. Sve to doneće mnogo veće interesovanje dece da se bave sportom. Stara Pazova, centar fudbalske Srbije, mesto okupljanja svih koji vole fudbal, sport, koji zrače pozitivnom energijom. I zato svi dobrodošli u Staru Pazovu, Opštinu širokog i toplog srca, Opštinu biznisa i sporta.

Fotografije:

Sam naziv Pazova je najverovatnije izveden iz reči pazuh, jer su tako Sloveni nazivali rimsku vojnu graničarsku visoravan između dve velike reke – Dunava i Save. Pazova se pominje još krajem 15. veka. Osnovno etničko jezgro na teritoriji opštine je formirano doseljavanjem Srba u današnju Vojvodinu pod vođstvom Arsenija Čarnojevića krajem 17. veka (1690). Kao naseljeno mesto pominje se 1716. godine. Tokom 17. i 18. veka je dolazilo do migracija stanovništva koje su organizovali Marija Terezija i njen sin Josip 2. kako bi ojačali granicu Vojne krajine. Od formiranja Hrvatsko-slavonske vojne granice 1750. godine Pazova je postala graničarsko mesto, vojničko-zemljoradničko naselje i kapetan vojske se starao o ekonomskom razvoju mesta i obrazovanju. Tako su Staru Pazovu u 18. veku nastanili radni ljudi koji su u pustaru Pazova došli da čuvaju granicu Ugarske od turskih upada, da krče močvarno zemljište, kopaju kanale i bunare i da ovde osnuju svoja gazdinstva. Srem, kao deo austrijske Vojne granice, je novim doseljenicima garantovao slobodu posedovanja imanja, školovanja na maternjem jeziku i slobodu veroispovesti. Prvobitno naselje je bilo u potesu ''Staro selo'' između puta Surduk-Belegiš od mesta udaljeno oko 2 km. Jedino po predanjima se zna da su starosedeoci napustili naselje u periodu od 1760.-1770.godine zbog visokih voda i u potrazi za višim terenom smestili su se na mestu istočno od pravoslavne crkve (Srpski kraj). Ubrzo po preseljenju starosedeocima se doseljavanjem pridružuju Srbi iz Like. Krajem 18. veka, tačnije 1770.godine na ovo područje se doseljavaju Slovaci. Sadašnji naziv Stara Pazova datira od 1792. godine. Prethodne godine su doseljeni Nemci koji su dobili zemlju južno od Pazove i to mesto nazvali Nova Pazova. Svoje mesto su tako nazvali u znak zahvalnosti meštanima Pazove kod kojih su prezimili, po dolasku, i koji su im pomagali pri gradnji kuća. U Staru Pazovu su takođe došli pravoslavni Rumuni i kalvinistički Mađari koji su se vremenom asimilirali.

Srbi i Slovaci su kuće gradili od naboja u panonskom tipu, postavljene uzdužno na placevima. Lokalna vlast je organizovala ušorenu izgradnju mesta. Kuće su građene na jednostavan način, sa dva do tri odeljenja, niske, sa malim prozorima i pokrivene trskom. Tek od sredine 19. veka a naročito početkom 20. veka kuće se grade od cigala a krov od crepa pa je u St. Pazovi tad bilo čak pet ciglana. I spolja i iznutra kuće su bile malterisane blatom od žute zemlje i krečene belo, a kasnije i molovane. Pod je bio dobro nabijena zemlja, pa se jednom nedeljno mazalo tečnom glinom, da bi kasnije bilo više patosa od dasaka. Najčešće su zidali kuće na ''lakat'' uzdignute na temelje sa izolacijom i sa više prozora. Voda se pila iz kopanih bunara iz kojih se snabdevala čitava okolina, da bi kasnije u svakom dvorištu bio bunar.Tek 1934. godine Stara Pazova je počela da se snabdeva vodom iz arterskih bunara sa većih dubina. Glavne,široke ulice, tek krajem 19. veka su dobile tursku kaldrmu – makadam a po letnjim putevima oblaci prašine su se dizali za zaprežnim kolima. Samo su bogate porodice između dva rata dvorišta popločavali (patosali) ciglom.

Posle iskopa kanala Mali Begej 1889. - 1891. godine došlo je do poboljšanja u ratarstvu. Gajilo se žito i sve se obavljalo ručno, i sejanje i košenje. Žito se mlatilo ručno a tek početkom 20. veka se koriste vršalice. Parne vršaće mašine su bile veliki napredak u poljoprivredi. Do drugog svetskog rata se gajila i konoplja i u Staroj Pazovi je bilo pet uljara. Od 1801.godine naređeno je uzgajanje dudova koji su sađeni u širokim ulicama čak u dva reda, pa su naši preci bili dobri odgajivači svilene bube i čuvene rakije dudinjare. Razvojem poljoprivrede nastajali su prateći zanati: ćurčije, kolari, kovači, sarači, opančari, šeširdžije.J oš od 19. veka čuvena je Pazovačka pijaca, a naročito stočna i žitna. Na početku 20. veka od industrijskih objekata bile su ciglane, a od 1936. godine fabrika za proizvodnju leda i sode zvana Ledara.

Od značajnijih građevina u Staroj Pazovi, koje i danas obeležavaju mesto iz 1905. godine su zgrada hotela i banke koje je podigao Nikola Petrović, jedan od najbogatijih velikoposednika u ovom delu Srema.

Stare razglednice Stare Pazove

Građenje sadašnje pravoslavne crkve započeto je 1827.godine nedaleko od prve crkve o kojoj nema sačuvanih podataka. Crkva je posvećena Sv. proroku Iliji pa se 2.avgusta okuplja narod iz okolnih mesta. Kapela je po predanju sa početka 19. veka a obnovljena je 1891. godine. Simeon Aranicki je kao paroh od 1896. godine u Staroj Pazovi prikupljao podatke o nastajanju mesta i napisao knjigu ''Pravoslavna srpska parohija u Staroj Pazovi krajem 1911. godine''. Zgrada slovačke evangelističke crkve potiče iz 1788.godine a građena je na mestu porušene prvobitne crkve. Sveštenik Vladimir Hurban još od 1874.godine je vodio borbu za osamostaljenje slovačke evangelističke crkve u Hrvatskoj i Slavoniji od Mađarske. Crkvena zgrada (fara) i crkvena škola počete su 1894. godine. Od 1914.godine, po očevoj smrti, sveštenik je Vladimir Hurban Vladimirov, jedna od najčuvenijih ličnosti Stare Pazove. Po pisanim tragovima u Staroj Pazovi je postojala srpska narodna osnovna škola od 1730.godine a Slovačka narodna osnovna škola se pominje 1774.godine a postojala je i nemačka tzv. trivijalna škola. Ovde su osnovane zanatske škole, poljoprivredne zadruge, banke, domovi zdravlja, javna kupališta i biblioteke, ali i organizovani razni kursevi. Nešto kasnije je bio osnovan i vojni garnizon i okružni sud. Pazovačka čitaonica je osnovana 12. jula 1878.

Zahvaljujući činjenici da je bila međunarodni železnički čvor, Stara Pazova je već 1883. godine postala varoš, a time i trgovačko jezgro Srbije i Ugarske. Napredne ideje njenih građana su svrstali Staru Pazovu među one evropske gradove koji su među prvima uveli električnu struju. Od 1895. godine iz parnog mlina Stara Pazova se snabdevala električnom strujom za osvetljenje. Formirali su se ovde jaki cehovi, banke, škole i ustanove kulture. Već 1881. godine ovde je gostovala grupa glumaca iz Srpskog narodnog pozorišta. Duh nacionalne i kulturne uzajamnosti Srba i Slovaka je vremenom jačao. Priređivale su se zajedničke pozorišne predstave, koncerti i čitalački susreti. Kasnije je bila organizovana prva slovačka zabava 28. januara 1902. Uskoro je Slovačka javna čitaonica počela da organizuje pozorišne zabave svake godine. Zatim je 1923. godine nastala ideja o izgradnji narodnog doma kao središta jugoslovenskih Slovaka i Čeha, te je 1928. godine u Staroj Pazovi izgrađen prvi Slovački narodni dom kao objekat i kao ustanova Slovaka u dijaspori. Mogao je da primi neverovatan broj gledalaca – 1300!

Međutim, u miru tako povoljan, upravo položaj se ovom mestu svetio u ratno vreme. U prilog tome svedoči činjenica da je jedan od frontova Prvog svetskog rata 1914. godine sezao čak do staropazovačkog atara i da se tokom Drugog svetskog rata između nemačkih folksdojčerskih sela Nova Pazova i Inđija i partizanskih sela Vojka, Belegiš i Suduk, nalazila jaka odbrambena linija nemačkog generalštaba. Po završetku Drugog svetskog rata opštinsko mesto Stara Pazova je za koloniste iz Bosne i Hercegovine, Hrvatske i sa Kosova bila jedna od najatraktivnijih lokacija. Za vreme nedavnog rata, od 1991. do 1999. takođe su ovde često spas, a zatim i egzistenciju, potražile brojne izbeglice iz Hrvatske, Bosne i Hercegovine i Kosova. Mehanički priliv stanovništva je tada bio prevelik.

Specifičnost opštine Stara Pazova je nenarušena multinacionalnost, multikulturalnost i multikonfesionalnost. Osim Srba, koji čine većinsko stanovništvo, u opštini žive i Slovaci, Hrvati, Mađari, Romi i drugi. Kako su zastupljene različite veroispovesti, u opštini postoji i odgovarajući broj crkava i to: pravoslavne, katoličke, evangelistička i druge koje neguju uzorne konfesionalne odnose.

Slovačka zajednica u mestu Stara Pazova je naročito značajna ne samo zbog činjenice što oko 31% stanovnika čine Slovaci, već i zbog toga što je to najveća slovačka zajednica u zemlji. Osnovna škola na slovačkom jeziku «Heroj Janko Čmelik», radio program na slovačkom jeziku, Slovačko kulturno-umetničko društvo (u okviru koga postoje folklorni ansambl «Klasje» i pozorišna grupa «VHV») i slovačka evangelistička crkva, predstavljaju okosnicu slovačke tradicije koja slovačkom stanovništvu u Staroj Pazovi pomaže da sačuvaju svoje običaje i kulturu.

Slovakinja i Sremac

Zajednica Hrvata je uglavnom skoncentrisana u naselju Golubinci. Hrvati se pominju najpre među oficirskim porodicama u vreme Vojne granice. Veći broj Hrvata (katolika kako beleže hronike) doseljava se od 1771. do 1815. Najveće doseljavanje se dešava 1774. godine kada dolazi prva veća grupa od 18 porodica iz Jarmine i Opojevaca. Katolička župa je ustanovljena u Golubincima 1771. a 1828.izgrađena je katolička kapela, dok je današnja crkva Svetog Jurja građena od 1876.do 1885. Hrvatska čitaonica je osnovana 1919. Danas kulturnu tradiciju Hrvata neguje Hrvatsko kulturno prosvjetno društvo Tomislav.

Romi su prisutni gotovo u svakom naselju u opštini. Najverovatnije su prisutni u njima od kada postoje ta naselja. Vekovni suživot i dugogodišnja povezanost sa ostalim nacionalnim zajednicama je rezultirala međusobnim poštovanjem i uvažavanjem. Kao i u ostalim sredinama u Vojvodini, tokom istorije Romi su najčešće po zanimanju bili svirači, džambasi, trgovci stokom, korpari a ima ih i koji se bave zemljoradnjom. Vremenom, Romi na teritoriji Stare Pazove se razvijaju na obrazovnom i ekonomskom nivou. Opština Stara Pazova je osnovala Kancelariju za inkluziju Roma koja je servisni centar sa ciljem unapređenja kvaliteta života romske zajednice u oblasti zdravstva, obrazovanja, stanovanja i zapošljavanja.

Priča o Narodnoj biblioteci "Dositej Obradović" u Staroj Pazovi Priča o Narodnoj biblioteci "Dositej Obradović" u Staroj Pazovi počinje u leto 1878. osnivanjem “Srpske čitaonice” najstarije kulturne ustanove ovdašnjih Srba. Čitaonica je imala zadatak da zadovoljava potrebu građanstva za čitanjem, ali i obrazuje nove, buduće čitaoce. Nešto kasnije, pri kulturno - umetničkim društvima delovaće i druga čitališta od kojih treba pomenuti dva najznačajnija “Čitaonicu Srba zanatlija” i “Slovačku čitaonicu”. Knjige na ovim prostorima delile su sudbinu naroda, pa su tako čitaonice prekidale rad za vreme svetskih ratova. Njihovu delatnost posle drugog svetskog rata nastavlja Mesna biblioteka, koja broji skromnih pet hiljada knjiga, da bi 1962. godine prerasla u Matičnu biblioteku Opštine. Posle preseljenja u namenski projektovanu zgradu u centru Stare Pazove, u jesen 1982. godine stvoreni su uslovi za brže popunjavanje fondova i moderniji rad sa korisnicima.

Danas, biblioteka "Dositej Obradović" u Staroj Pazovi zajedno sa svojih 8 bibliotečkih ogranaka u svakom naselju naše opštine čini mrežu koja raspolaže sa oko 175.000 knjiga i ima više od 4.500 članova. Kao deo Virtuelne biblioteke Srbije, elektronske baze podataka koja obuhvata više od 200 biblioteka u Srbiji, od 2008. godine i naša biblioteka nudi korsnicima pristup različitim informacijama preko platforme COBISS.

U mestu Stara Pazova biblioteka ima fond od preko 81..500 knjiga i uslužuje 2.000 upisanih članova. Ona ima izuzetno vredan fond priručne literature tzv. referensnu zbirku. U njoj se nalazi preko 2.000 skupocenih enciklopedija, leksikona, rečnika i naslova koji se retko mogu naći i u mnogo većim bibliotekama. Brižljivo prikupljana sabrana dela raznih autora čine opet posebnu zbirku od 3.000 naslova. Zavičajna zbirka okuplja na jednom mestu dela stvaralaca iz naše opštine, među kojima ima priznatih imena u književnosti i drugim oblastima rada. Ostali ogranci opštini imaju manje fondove, ali ipak vredi pomenuti i reći po koju reč i o njima.

Biblioteka "Petar Petrović Njegoš" u Novoj Pazovi sa 45.000 knjiga i preko 1.100 upisanih korisnika. U njoj korisnici mogu naći dnevnu i nedeljnu štampu, veliki broj enciklopedija i literatura, a na raspolaganju im je i jedan računar preko kojeg mogu pristupiti internetu i čitati elektronske sadržaje.

Treća biblioteka po veličini je biblioteka "Damjan Preradović" u Golubincima. Damjan Preradović (1857 - 1929) rođen je u Starim Banovcima, nemačku školu pohađao u Novoj Pazovi, završio bogosloviju u Sremskim Karlovcima, a od 1882. godine bio je sveštenik u Golubincima. Srpske narodne pripovetke sakupljao je po Sremu i objavljivao u "Letopisu Matice srpske" i bio je jedan od osnivača Srpske čitaonice u mestu 1893. godine. U biblioteci Posebnih izdanja Biblioteke "Dositej Obradović", objavljeno je fototipsko izdanje dva rada Damjana Preradovića. Začetak ideje o osnivanju golubinačke biblioteke bio je davne 1893. godine. Nastala je iz dva kulturno-obrazovna društva od kojih su izdvojene knjige i formirana je Narodna biblioteka. Godine 1965. postala je samostalna, a 1977. godine integrisala se sa matičnom bibliotekom iz Stare Pazove u čijem je sastavu i danas. Biblioteka broji preko 13.500 knjiga i oko 260 članova. Svake godine se održavaju književne svečanosti koje svojim prisustvom uveličavaju mnoge ličnosti iz oblasti kulture. Biblioteka je zahvaljujući pomoći Mesne zajednice i Opštine Stara Pazova 2002. godine renovirana.

U Starim Banovcima nalazi se ogranak "Dimitrije Ruvarac", drugi od trojice znamenite braće Ruvarac, rođen je u Starim Banovcima (1842-1931), sveštenik i istoričar koji je bio bibliotekar patrijaršijske biblioteke u Sremskim Karlovcima. Bavio se političkom i književnom istorijom, napisao je veliki broj studija i rasprava. U ovoj biblioteci nalazi se 9.194 knjiga, dok biblioteka ima 260 članova. Novi Banovci takođe imaju ogranak koji nosi naziv "Miloš Crnjanski". On je bio pesnik, pripovedač i dramski pisac, a biblioteka u Novim Banovcima dobila je naziv povodom 100-godišnjice piščevog rođenja. U ovoj biblioteci nalaze se 8.143 knjige i broji 411 čitalaca. Sledeći ogranak nalazi se u Belegišu i nosi ime Dušana J. Popovića (1894-1965) koji je bio istoričar i profesor Univerziteta u Beogradu. Rođen je u Surduku u svešteničkoj porodici, a umro u Belegišu. Bavio se izučavanjem prošlosti Vojvodine i uređivao je "Glasnik istorijskog društva" u Novom Sadu. Glavna dela su mu "Srbi u Vojvodini" i "Srbi u Sremu". Ova biblioteka ima 5.615 knjiga i oko 200 čitalaca. U Vojki se nalazi još jedan ogranak biblioteke pod nazivom "Vladislav Čikoš" (1805-1844) prema značajnom književniku rodom iz Vojke, koji se školovao u Segedinu, Kežmarku i Budimu gde je završio prava. Bio je saradnik "Letopisa Matice srpske", pisao lirske i epske pesme, a 1833. godine objavljuje roman "Zbog ljubovi pomirenije ili Stroimir i Ljubisava". Ova biblioteka broji 6300 knjiga i 450 čitalaca. Jedan mali, ali vredan pomene je i ogranak u Surduku koji ima 4.300 knjiga i 105 čitalaca, koji nosi ime po jednom od najpopularnijih pesnika za decu u srpskoj književnosti "Miroslav Antić" (1932-1986). On je bio pesnik, novinar i filmski reditelj, a svima su dobro znane njegove zbirke pesama: "Plavi čuperak", "Garavi sokak", "Vojvodina","Roždestvo tvoje", "Leva strana sveta" i dr. Sadašnji naziv ogranak je dobio posle pesnikove smrti 1986. godine.

Adrese i telefoni

• Narodna biblioteka "Dositej Obradović"
  Adresa: Stara Pazova, Trg Zorana Đinđića bb
  Telefon: 022/310-543
• Biblioteka "Petar Petrović Njegoš"
  Adresa: Nova Pazova, Kneza Mihaila 17
  Telefon: 022/323-875
  Dečje odeljenje "Petar Petrović Njegoš"
  Adresa: Nova Pazova, Kneza Mihaila 1
  Telefon: 022/382-644
• Biblioteka "Damjan Preradović"
  Adresa: Golubinci, Pazovačka 1
  Telefon: 022/381-908
• Biblioteka "Dimitrije Ruvarac"
  Adresa: Stari Banovci, Pavla Šašića 31
• Biblioteka "Dr. Dušan J. Popović"
  Adresa: Belegiš, Kralja Petra 1
• Biblioteka "Miloš Crnjanski"
  Adresa: Novi Banovci, Školska 10
• Biblioteka "Miroslav Antić"
  Adresa: Surduk, Cara Lazara 1
• Biblioteka "Vladislav Čikoš"
  Adresa: Vojka, Cara Dušana 1
  Telefon: 022/301-395