Fotografije:

Opština Stara Pazova obuhvata 9 naseljenih mesta od kojih su tri urbanog tipa – Stara Pazova, Nova Pazova i Novi Banovci sa Banovci-Dunav, a preostalih šest su ruralnog karaktera – Golubinci, Vojka, Stari Banovci, Belegiš, Surduk i Krnješevci.

Saznajte sve o pazovačkim naseljima i pogledajte prelepe fotografije:

• Stara Pazova
• Nova Pazova
• Vojka
• Golubinci
• Stari Banovci
• Novi Banovci
• Banovci-Dunav
• Belegiš
• Surduk
• Krnješevci

Položaj naselja u opštini Stara Pazova

Na više od 12 hektara zemljišta, na samo kilometar, od auto-puta Beograd-Novi Sad, kod petlje koja deli Staru Pazovu i Stare Banovci, sjaji velelepni sportski objekat, popularno nazvan Kuća fudbala.

Za nešto više od godinu i po dana na prostoru koji je nekada pokrivala trava i korov nikao je objekat koji je prava lepotica i predstavlja ponos svih građana Opštine Stara Pazova. Došao kao dar s neba, zahvaljujući političkom, ali u prvom redu ekonomskom i sportskom nervu koji je osetio tog 8. novembra 2008 godine, Goran Jović predsednik Opštine Stara Pazova kada je delegacija FS Srbije, na čelu sa Tomislavom Karadžićem, gotovo u očaju, došla na razgovor možda i u poslednjem pokušaju da dođe do svog doma, Nacionalnog sportskog centra.

Kuća fudbala u Staroj Pazovi

Osetivši pravi trenutak za pravi projekat čelni ljudi Opštine Stara Pazova su shvatili da takvu šansu koja se pruža sada i više nikada ne sme propustiti, širom otvaraju vrata za izgradnju Kuće fudbala. Put od prvih razgovora do konačne izgradnje je bio nešto više od dve godine, a za to velike zasluge pripadaju i stručnim službama Opštine Stara Pazova koju su pokazali i dokazali da imaju i snage i moći i želje da za kratko vreme na svojim plećima iznesu izgradnju jednog takvog objekta. Stupivši u partnerski odnos sa FS Srbije Opština Stara Pazova je na dar dobila Sportski centar, koji će decenijama i decenijama koristiri fudblaeri, ali i ostali sportisti iz Srbije, pripremajući se za mnoga ili sva takmičenja koja ih očekuju. Konačno je naša reprezentacija dobila svoj dom, svoju kuću, koji s pravom nosi epitet jedan od najlepših u svetu. Više od 10 miliona evra uloženih u izgradnju Kuće fudbala se mora i sigurno će se isplatiti.

Ova nvesticija je dobila konačan oblik u vidu fascinantnog objekta sa 6 fudbalskih terena, od kojih dva sa veštačkom travom, a takođe dva terena imaju tribine, a svi imaju reflektore, sportskom halom, bazenom, teniskim terenima, hotelom, spa i velnes centrom, restoranima, pres centrom i konferencijskom salom. Sredstva koja su obezbedili FIFA, UEFA, Ministarstvo omladine i sporta u Vladi Srbije i FS Srbije nisu otišla u prazno, svi fudbaleri i sportisti Srbije dobili su sportski centar koji je tako blizu Beograda da za pola sata mogu da stignu do prestonice, aerodroma i gde god požele, a opet tako daleko da im ponudi neophodan mir i tišinu da se pripreme za sva iskušenja koja ih očekuju na borilištima. Opština Stara Pazova je dobila objekat koji joj može poslužiti na ponos, ali i širom otvoriti vrata za nova privredna ulagnja domaćih i stranih investitora, jer sve deluje tako blještavo i impresivno. danas ne možete otvoriti nijedne novine, TV i radio stanicu, bilo koji internet sajt a da na njemu ne nađete neku reč o Kući fudbala i da se ne pomene Stara Pazova. Sve to mora da se iskoristi i na ekonomskom i na sportskom planu. Sve to doneće mnogo veće interesovanje dece da se bave sportom. Stara Pazova, centar fudbalske Srbije, mesto okupljanja svih koji vole fudbal, sport, koji zrače pozitivnom energijom. I zato svi dobrodošli u Staru Pazovu, Opštinu širokog i toplog srca, Opštinu biznisa i sporta.

Fotografije:

Sam naziv Pazova je najverovatnije izveden iz reči pazuh, jer su tako Sloveni nazivali rimsku vojnu graničarsku visoravan između dve velike reke – Dunava i Save. Pazova se pominje još krajem 15. veka. Osnovno etničko jezgro na teritoriji opštine je formirano doseljavanjem Srba u današnju Vojvodinu pod vođstvom Arsenija Čarnojevića krajem 17. veka (1690). Kao naseljeno mesto pominje se 1716. godine. Tokom 17. i 18. veka je dolazilo do migracija stanovništva koje su organizovali Marija Terezija i njen sin Josip 2. kako bi ojačali granicu Vojne krajine. Od formiranja Hrvatsko-slavonske vojne granice 1750. godine Pazova je postala graničarsko mesto, vojničko-zemljoradničko naselje i kapetan vojske se starao o ekonomskom razvoju mesta i obrazovanju. Tako su Staru Pazovu u 18. veku nastanili radni ljudi koji su u pustaru Pazova došli da čuvaju granicu Ugarske od turskih upada, da krče močvarno zemljište, kopaju kanale i bunare i da ovde osnuju svoja gazdinstva. Srem, kao deo austrijske Vojne granice, je novim doseljenicima garantovao slobodu posedovanja imanja, školovanja na maternjem jeziku i slobodu veroispovesti. Prvobitno naselje je bilo u potesu ''Staro selo'' između puta Surduk-Belegiš od mesta udaljeno oko 2 km. Jedino po predanjima se zna da su starosedeoci napustili naselje u periodu od 1760.-1770.godine zbog visokih voda i u potrazi za višim terenom smestili su se na mestu istočno od pravoslavne crkve (Srpski kraj). Ubrzo po preseljenju starosedeocima se doseljavanjem pridružuju Srbi iz Like. Krajem 18. veka, tačnije 1770.godine na ovo područje se doseljavaju Slovaci. Sadašnji naziv Stara Pazova datira od 1792. godine. Prethodne godine su doseljeni Nemci koji su dobili zemlju južno od Pazove i to mesto nazvali Nova Pazova. Svoje mesto su tako nazvali u znak zahvalnosti meštanima Pazove kod kojih su prezimili, po dolasku, i koji su im pomagali pri gradnji kuća. U Staru Pazovu su takođe došli pravoslavni Rumuni i kalvinistički Mađari koji su se vremenom asimilirali.

Srbi i Slovaci su kuće gradili od naboja u panonskom tipu, postavljene uzdužno na placevima. Lokalna vlast je organizovala ušorenu izgradnju mesta. Kuće su građene na jednostavan način, sa dva do tri odeljenja, niske, sa malim prozorima i pokrivene trskom. Tek od sredine 19. veka a naročito početkom 20. veka kuće se grade od cigala a krov od crepa pa je u St. Pazovi tad bilo čak pet ciglana. I spolja i iznutra kuće su bile malterisane blatom od žute zemlje i krečene belo, a kasnije i molovane. Pod je bio dobro nabijena zemlja, pa se jednom nedeljno mazalo tečnom glinom, da bi kasnije bilo više patosa od dasaka. Najčešće su zidali kuće na ''lakat'' uzdignute na temelje sa izolacijom i sa više prozora. Voda se pila iz kopanih bunara iz kojih se snabdevala čitava okolina, da bi kasnije u svakom dvorištu bio bunar.Tek 1934. godine Stara Pazova je počela da se snabdeva vodom iz arterskih bunara sa većih dubina. Glavne,široke ulice, tek krajem 19. veka su dobile tursku kaldrmu – makadam a po letnjim putevima oblaci prašine su se dizali za zaprežnim kolima. Samo su bogate porodice između dva rata dvorišta popločavali (patosali) ciglom.

Posle iskopa kanala Mali Begej 1889. - 1891. godine došlo je do poboljšanja u ratarstvu. Gajilo se žito i sve se obavljalo ručno, i sejanje i košenje. Žito se mlatilo ručno a tek početkom 20. veka se koriste vršalice. Parne vršaće mašine su bile veliki napredak u poljoprivredi. Do drugog svetskog rata se gajila i konoplja i u Staroj Pazovi je bilo pet uljara. Od 1801.godine naređeno je uzgajanje dudova koji su sađeni u širokim ulicama čak u dva reda, pa su naši preci bili dobri odgajivači svilene bube i čuvene rakije dudinjare. Razvojem poljoprivrede nastajali su prateći zanati: ćurčije, kolari, kovači, sarači, opančari, šeširdžije.J oš od 19. veka čuvena je Pazovačka pijaca, a naročito stočna i žitna. Na početku 20. veka od industrijskih objekata bile su ciglane, a od 1936. godine fabrika za proizvodnju leda i sode zvana Ledara.

Od značajnijih građevina u Staroj Pazovi, koje i danas obeležavaju mesto iz 1905. godine su zgrada hotela i banke koje je podigao Nikola Petrović, jedan od najbogatijih velikoposednika u ovom delu Srema.

Stare razglednice Stare Pazove

Građenje sadašnje pravoslavne crkve započeto je 1827.godine nedaleko od prve crkve o kojoj nema sačuvanih podataka. Crkva je posvećena Sv. proroku Iliji pa se 2.avgusta okuplja narod iz okolnih mesta. Kapela je po predanju sa početka 19. veka a obnovljena je 1891. godine. Simeon Aranicki je kao paroh od 1896. godine u Staroj Pazovi prikupljao podatke o nastajanju mesta i napisao knjigu ''Pravoslavna srpska parohija u Staroj Pazovi krajem 1911. godine''. Zgrada slovačke evangelističke crkve potiče iz 1788.godine a građena je na mestu porušene prvobitne crkve. Sveštenik Vladimir Hurban još od 1874.godine je vodio borbu za osamostaljenje slovačke evangelističke crkve u Hrvatskoj i Slavoniji od Mađarske. Crkvena zgrada (fara) i crkvena škola počete su 1894. godine. Od 1914.godine, po očevoj smrti, sveštenik je Vladimir Hurban Vladimirov, jedna od najčuvenijih ličnosti Stare Pazove. Po pisanim tragovima u Staroj Pazovi je postojala srpska narodna osnovna škola od 1730.godine a Slovačka narodna osnovna škola se pominje 1774.godine a postojala je i nemačka tzv. trivijalna škola. Ovde su osnovane zanatske škole, poljoprivredne zadruge, banke, domovi zdravlja, javna kupališta i biblioteke, ali i organizovani razni kursevi. Nešto kasnije je bio osnovan i vojni garnizon i okružni sud. Pazovačka čitaonica je osnovana 12. jula 1878.

Zahvaljujući činjenici da je bila međunarodni železnički čvor, Stara Pazova je već 1883. godine postala varoš, a time i trgovačko jezgro Srbije i Ugarske. Napredne ideje njenih građana su svrstali Staru Pazovu među one evropske gradove koji su među prvima uveli električnu struju. Od 1895. godine iz parnog mlina Stara Pazova se snabdevala električnom strujom za osvetljenje. Formirali su se ovde jaki cehovi, banke, škole i ustanove kulture. Već 1881. godine ovde je gostovala grupa glumaca iz Srpskog narodnog pozorišta. Duh nacionalne i kulturne uzajamnosti Srba i Slovaka je vremenom jačao. Priređivale su se zajedničke pozorišne predstave, koncerti i čitalački susreti. Kasnije je bila organizovana prva slovačka zabava 28. januara 1902. Uskoro je Slovačka javna čitaonica počela da organizuje pozorišne zabave svake godine. Zatim je 1923. godine nastala ideja o izgradnji narodnog doma kao središta jugoslovenskih Slovaka i Čeha, te je 1928. godine u Staroj Pazovi izgrađen prvi Slovački narodni dom kao objekat i kao ustanova Slovaka u dijaspori. Mogao je da primi neverovatan broj gledalaca – 1300!

Međutim, u miru tako povoljan, upravo položaj se ovom mestu svetio u ratno vreme. U prilog tome svedoči činjenica da je jedan od frontova Prvog svetskog rata 1914. godine sezao čak do staropazovačkog atara i da se tokom Drugog svetskog rata između nemačkih folksdojčerskih sela Nova Pazova i Inđija i partizanskih sela Vojka, Belegiš i Suduk, nalazila jaka odbrambena linija nemačkog generalštaba. Po završetku Drugog svetskog rata opštinsko mesto Stara Pazova je za koloniste iz Bosne i Hercegovine, Hrvatske i sa Kosova bila jedna od najatraktivnijih lokacija. Za vreme nedavnog rata, od 1991. do 1999. takođe su ovde često spas, a zatim i egzistenciju, potražile brojne izbeglice iz Hrvatske, Bosne i Hercegovine i Kosova. Mehanički priliv stanovništva je tada bio prevelik.